(PJESA 2): MALI I
OLIMPIT: PORTRETIZIMI I PARAJSËS NË ART
Influenca e Dantes mbi portretizimet e parajsës në art
Nga Revista ARTSPER
Në të njëjtën kohë me prodhimin në masë të artit kishtar,
Dante po shkruante kryeveprën e tij: Komedia Hyjnore (1320). Ajo përmbledh një përfytyrim
të parajsës dhe për pasojë, hedh këndvështrime të gjalla mbi se si e kuptojmë
ne parajsën. Në poemën e tij, parajsa paraqitet si një seri me nëntë rrathë
koncentrikë që të çojnë në Empyrean: shtëpinë e Zotit. Ky konsiderohej një vend
përtej ekzistencës njerëzore. Megjithatë, rrathët koncentrikë që përfaqësojnë nëntë
sferat qiellore të parajsës këtu, bazohen tek modeli standard gjeocentrik
mesjetar i kozmologjisë.
Nuk kërkohen shumë përpjekje për të gjetur jehonat e vizioneve
parajsësore të Dantes në Rilindje. Shembulli më goditës i kësaj është ndoshta ‘Pranimi
i Virgjëreshës’ e Botticini-t. Pjo pikturë portretizon dishepujt e mbledhur
rreth varrit të mbushur me zambakë të Marisë, duke shikuar të mrekulluar nëntë
rrjeshtat me ëngjëj të cilët janë dëshmitarë të bekimit të Krishtit të Marisë.
Një shembull i mëvonshëm i kësaj është ‘Kurorëzimi i Virgjëreshës’
i Tintoretto-s (rreth vitit 1580). Në mënyrë të ngjashme kjo paraqet vizion e
tij të madh të parajsës në rrathë të rregullt, koncentrik. Në secilin rast,
parajsa ilustrohet si një dritë e largët në qiell, e rrethuar nga sfera
qiellore ëngjëjsh dhe shenjtorësh. Rrjedhimisht, të dy artistët janë pjesë e
forulës së artit fetar në portretizimet e tyre qëllimisht bishtnuese të parajsës.
Piktura 1: Bartolomeu Velhomade, Figurë trupash parajsëror, 1568
Piktura 2: Francesco Botticini, Pranimi i Virgjëreshës, 1475-1476
Piktura 3: Tintoretto, Kurorëzimi i Virgjëreshës, rreth vitit 1580
Burimi:
https://blog.artsper.com/en/a-closer-look/mount-olympus-how-we-portray-paradise-in-art/
Copyright i përkthimit: www.enkeledasuti.com
Përzgjodhi dhe përktheu Enkeleda Suti.
