(PJESA 2): ARKITEKTËT SPANJOLLË QË DUHET T’I NJOHIN TË GJITHË
Modernizmi në arkitekturën spanjolle
Periudha e parë e arkitekturës spanjolle në shekullin e 20-të është shënjuar nga modernizmi. Arkitektët e tillë si Antoni Gaudí, i frymëzuar njëherësh nga Art Nouveau në Evropë dhe arti Mudejar nga Peninsula Iberike, kanë një stil të pakohshëm dhe mbreslënës. (Arti Mudéjar, gjithashtu i njohur si stili Mudéjar, i referohet një lloj zbukurimi dhe dekorimi i përdorur në mbretëritë e krishtera iberike, kryesisht ndërmjet shekullit të 13 dhe 16.)
Megjithatë, si një kontrapunktë ndaj modernizimit, u shfaq një stil tipikisht më borgjez, racionalizmi me Le Corbusier në krye të lëvizjes, i cili u fokusua tek nevojat e popullatave gjithnjë edhe më në rritje të qyteteve të mëdha.
Kjo lëvizje e re e planifikimit urban u prezantua në Spanjë me krijimin, në vitin 1930 në Zaragoza,, të Grupit GATEPAC (Grupi i Arkitektëve dhe Teknikëve Spanjollë për Progresin e Arkitekturës Bashkëkohore).
Disa vite më pas, në vitin 1939, u krijua Instituti Kombëtar i Strehimit, i cili dikutonte dhe prezantonte dokumente studimi të tillë si “Ristrukturimi Kombëtar” apo “Plani i Qyteteve”, i cili synonte rindërtimin pas shkatërrimeve të shkaktuara nga lufta.
Një nga objektivat ishte gjenerimi i një urbanizimi të ri në një linjë me eksodin rural dhe lindjen e klasës së mesme të orientuar drejt konsumit të mallrave.
Gjatë viteve kryesore të diktaturës, arkitektura avantgarde u zhduk nga arkitektura e tipit klasik.
Me ardhjen e demokracisë dhe të fondeve të BE-së arkitektët spanjollë u rishfaqen sërish, duke përfituar nga hapja që kishte ndodhur në mënyrë progresive që nga vitet 1960.
Lojrat Olimpike të Barcelonës në vitin 1992, Ekspozita Universale në vitin 1993 dhe ndërtimi i veprave të tilla ikonike si Qyteti i Arteve dhe Shkencave në Valencia, Muzeu Guggenheim në Bilbao dhe Tenerife Auditorium shënojnë një epokë të re të artë për arkitekturën spanjolle.
Burimi: https://stacbond.com/us/spanish-architects/
Copyright i përkthimit www.enkeledasuti.com
Përzgjodhi dhe përktheu Enkeleda Suti.
#art #spanisharchitects #architecture #enkeledasuti
