Nga REVISTA ARTSPER
Përpara se të fillonte të pikturonte, piktori irlandez
Francis Bacon udhëtoi nëpër të gjithë Evropën dhe u përzu nga shtëpia nga babai
i tij homofobik. Vetëm në vitin 1933 ai prodhoi kanavacën e tij të parë, “Kryqëzimin”.
Kjo pikturë është në format të vogël dhe u ble menjëherë nga Sadler,
koleksionisti, i cili kishte bërë një porosi me artistin për një portret bazuar
në një rreze X të kokës së tij. Bacon luan me idenë e rrezes X duke
eksperimentuar me transparencën e pikturës. Ky “Kryqëzim” është më shumë evokues
i një kufome sesa i Krishtit mbi kryq. Megjithëse, ai ka qenë një artist i vetmësuar,
Bacon kishte një mjeshtëri të përsosur të teknikës së pikturës. Kjo vepër është
e ndryshme nga pikturat e famshme të Bacon-it: në format të vogël, bardhe e zi,
pas asnjë figurë njerëzore…Dhe megjithatë, të gjitha fiksimet e Bacon-it janë
tashmë aty: vdekja, feja, lëngëzimi i trupit…
1989: Bacon u diagnostikua me kancer në veshka. Shëndeti i
tij u përkeqësua. Megjithatë, vitet 80-të kanë qenë më prodhimtaret në karrierën
e tij, thuajse një klimaks artistik Krishtëror.
Në 10 vitet e fundit, Bacon pati tendencën për të
thjeshtësuar gjuhën e tij të pikturimit dhe që t’i hynte thelbit. Teknika e tij
e dhunshme, përcëlluese, gjakatare dhe e errët pasurohet më shumë dhe ka më
shumë nuanca. Përdorimi i bojës ‘spray’ e lejon atë që të krijojë një sipërfaqe
me kokrra (jo të lëmuar), sikur kanavaca të ishte mbuluar nga një fashë (garzë).
Disa kritikë e kanë parë këtë si një metaforë për dobësimin e vizionit të tij,
ose si vellon e një sëmundje për të cilën Bacon kishte një ndjesi të keqe.
Paleta e tij gjithashtu ndryshoi. Acidi i kuq dhe neoni portokalli i lanë më
shumë vend grisë, blusë dhe toneve të kremit. Pas prodhimit të portreteve të
miqve të tij artistë, Bacon fokusohet tek vetvetja, në një kompzim të qetë dhe
të ekuilibruar.
Pak përpara vdekjes së tij e shkaktuar nga alkoolizmi i tij
shkatërrues, vepra e Bacon-it po largohej dalëngadalë nga forca paralizuese e
pikturave të tij të hershme, për t’i lënë më shumë vend një vizioni të qetë, të
shkëputur nga mundimet që e kishin përndjekur.
Në këto piktura të fundit, sigurisht që ka më pak Bacon, dhe
pak më shumë distancë.
(Imazhi 1: Kryqëzimi, 1933)
(Imazhi 2: Studim për një Autoportret – Tirptik, 1985–86)
Burimi:
https://blog.artsper.com/en/a-closer-look/an-early-and-a-late-work-by-francis-bacon/
Përzgjodhi
dhe përktheu – Enkeleda Suti.
