Gjate jetes dhe qe ne castin kur kujtesa fillon e ruan ndjesi, figura, tinguj, ide dhe fjale, Gjokaj vezhgoi subjekte me karakteristika emocionale, njerezore, tregimtare te domenit social dhe te atij krahinor. Ai i sendersoi karakteristikat e subjekteve dhe permes ndergjegjes se pavarur e me fantazi percaktoi formen e subjekteve imagjinare, te cilat jane te shumta dhe qe tashme ne pjekurine e tij artistike kane marr te njejten vlere me imazhet e vetedijes transcedentale (te jashtezakonshme). Bashkesia e tyre, pra ndergjegja e pavarur infantile dhe vetedija e jashtezakonshme, prone e nje artisti te sprovuar, u shfaq me aktin e krijimit, akt qe ne menyre te natyrshme ndikohet nga koha qe pershkruan dhe nga hapesirat e vendndodhjeve te artistit. Forca dhe qartesia e ketij akti shpall ne kohe te percaktuara transformimin e sendeve ne figura imagjinare, ne objekte te reja, pra ne vepra arti, te cilat jane vizatimet, grafikat dhe pikturat e Gjelosh Gjokajt. Artisti ne fillim te viteve 60-te i edukoo me sukses aftesite e tij pasqyruese dhe realizoi qysh aso kohe veprat e artit apo te vertetat e pamjeve qe ruan ne kujtesen e tij. Ne aspektin filozofik, Heidegger tha se “vepra e artit nuk eshte nje objekt i zakonshem, (an utensil) nje vegel, por mbi te gjitha nje terren, cilesite reale te se ciles jane transformuar ne imagjinare nga vullneti i nje artisti, thene me fjale te tjera, e verteta behet e dukshme.
Bota e Gjelosh Gjokaj, nje nike e imazheve te kujteses dhe te ndjesise
Shkeputur nga Botime te Vecanta CXL, Seksioni i Arteve, Libri 19, Fenomenologjia artistike, “Veshtrim esencial mbi vepren e Gjelosh Gjokajt”, Monografi, nga Suzana Varvarica Kuka, Akademia e Shkencave dhe e Arteve te Kosoves, Prishtine 2014
Piktura, Njeriu pa koke, 1975, Gjelosh Gjokaj
