ÇFARË ËSHTË
ARTI MODERN?
Artistët e fundshekullit të 19-të u ndanë nga tradita për të krijuar një
art për ekpokën moderne.
Nga MoMA Learning
(Muzeu i Artit Modern të Nju Jorkut)
Lindja e modernizmit dhe artit modern mund të gjendet deri
tek Revolucioni Industrial. Kjo periudhë ndryshimesh të shpejta në prodhim,
transport, dhe teknologji filloi rreth mestit të shekullit të 18-të dhe zgjati
deri gjatë shekullit të 19-të, duke prekur thellë gjendjen sociale, ekonomike
dhe kulturore të jetës në Evropën Perëndimore, Amerikën e Veriut, dhe përfundimisht
në të gjithë botën. Format e reja të transportit, duke përfshirë hekurrudhat,
motorët me avull, dhe metrotë, ndryshuan mënyrën se si njerëzit jetonin,
punonin dhe udhëtonin, duke zgjeruar këndvështrimin e tyre për botën dhe
aksesimin e ideve të reja. Me lulëzimin e qendrave urbane, punëtorët u dyndën në
qytete për punët industriale dhe popullatat urbane shpërthyen.
Përpara shekullit të 19-të, artistët porositeshin më shumë
për të realizuar vepra nga patronët e pasur të artit apo insitucionet si kisha.
Pjesa më e madhe e këtij arti paraqiste skena fetare apo mitologjike të cilat
tregonin histori të cilat kishin për qëllim të udhëzonin shikuesit. Gjatë
shekullit të 19-të, shumë artistë filluan të bënin art që bazohej tek vetë përvojat
e tyre personale dhe rreth tematikave të zgjedhura prej tyre. Me publikimin e “Interpretimit
të ëndrrave” nga psikologu Sigmund Freud, në vitin 1899 dhe popullarizimi i idesë
së mendjes së pavetëdijshme, shumë artistë filluan eksplorimin e ëndrrave,
simbolizimit dhe ikonografisë personale si aventura për paraqitjen e përvojave
të tyre subjektive. Duke sfiduar nocionin se arti duhet të paraqesë në mënyrë
realiste botën, disa artistë eksperimentuan me përdorimin e tepruar të ngjyrës,
materialeve jo tradicionale dhe teknikave dhe mediumeve të reja. Midis këtyre
mediumeve të reja ishin fotografia, shpikja e së cilës në vitin 1839 ofroi mundësi
radikale për paraqitjen dhe interpretimin e botës.
Burimi: https://www.moma.org/learn/moma_learning/themes/what-is-modern-art/
Copyright i përkthimit www.enkeledasuti.com
Përzgjodhi dhe përktheu Enkeleda Suti.
